Κείμενο και Σκηνοθεσία: Τάσος Ιορδανίδης
Θεάτρο Άλφα
Βρέθηκα στην πρεμιέρα της παράστασης «Τζούλια» του Τάσου Ιορδανίδη, ένα έργο που βασίστηκε στο «Δεσποινίς Τζούλια» του Αύγουστου Στρίντμπεργκ, αλλά ξαναγράφτηκε εξαρχής. Η «Τζούλια» αυτή δεν είναι δεσποινίς ούτε κυρία, είναι μία σύγχρονη Τζούλια-σκέτο. Ο Ιορδανίδης διατηρεί από τον Στρίντμπεργκ τον πυρήνα του έργου, δηλαδή την τριγωνική σχέση και τη δυναμική που αναπτύσσεται ανάμεσα στον άντρα και τις δυο γυναίκες, αλλά φέρνει το έργο στο εδώ και στο τώρα.
Αλλά πώς δύναται να έρθει ένα έργο που βασίζεται στη διάκριση των κοινωνικών τάξεων (κυρία και υπηρέτες) στο σήμερα;
Ευφυής η ιδέα του Ιορδανίδη να μεταφέρει το έργο αυτό από την κουζίνα του Στρίντμπεργκ σε ένα θέατρο, όπου η "κυρία" είναι η θιασάρχης/σκηνοθέτης/πρωταγωνίστρια και οι "υπηρέτες" είναι όσοι εργάζονται γι’ αυτήν. Εδώ όμως τα όρια δεν είναι τόσο ξεκάθαρα όπως στο παρελθόν που οι τάξεις ήταν διακριτές. Σήμερα, μέσα σε μία κατ’ επίφαση ισότητα, οι σχέσεις είναι πολύ πιο σύνθετες. Εξουσιαστικότητα, ψυχολογική χειραγώγηση, συναισθηματικά κενά που έχουν εξελιχθεί σε συμπλέγματα και η συνεχής ανάγκη επιβεβαίωσης είναι κάποια από τα σκοινιά ενός κόμπου που λύνεται μόνο με έναν τρόπο…[όσοι γνωρίζουν το έργο, ξέρουν πώς].
Στην παράσταση υπάρχει ενότητα τόπου και χρόνου. Η ιστορία διαδραματίζεται όχι μόνο πάνω στη σκηνή, αλλά σε ολόκληρο τον χώρο της θεατρικής αίθουσας με αναμμένα πολλές φορές τα φώτα της πλατείας, δίνοντάς μας την αίσθηση ότι παρακολουθούμε κρυφά τα πραγματικά τεκταινόμενα αληθινών ανθρώπων στον χώρο τους. Επίσης, ο χρόνος των γεγονότων είναι (σχεδόν) πραγματικός, προσδίδοντας στην παράσταση ακόμη μεγαλύτερο ρεαλισμό και δραματουργικό ενδιαφέρον. Το «υπό κατασκευή» σκηνικό που συμπεριλαμβάνει και καθίσματα της πλατείας ταιριάζει απόλυτα στη συνθήκη της «υπό δημιουργίαν παράστασης».
Οι ήρωες του Τάσου Ιορδανίδη ξεκινούν ως καθημερινοί, οικείοι για τον χώρο του θεάτρου χαρακτήρες (η ντίβα, το παιδί για όλες τις δουλειές, ο τεχνικός κλπ). Αλλά εκεί που ο θεατής νομίζει πως έχει κατανοήσει τους συσχετισμούς, ξεκινούν οι ανατροπές. Ανατροπές που δεν γίνονται για να γίνουν. Ανατροπές που βασίζονται στο ήθος των ηρώων, στα απώτερα κίνητρα τους, αυτά που προσπαθούν να κρύψουν οι συμπεριφορές και τα λόγια τους.
Τέσσερις μαγικοί ηθοποιοί: στον ρόλο της Τζούλιας, Τζούλια δεν υπάρχει, αλλά Ευσταθία καθώς όλοι οι ηθοποιοί κρατούν τα πραγματικά τους ονόματα στην παράσταση. Στον ρόλο λοιπόν της Τζούλιας-Ευσταθίας, η Ευσταθία Τσαπαρέλη αποδίδει έξοχα τις ψυχικές διακυμάνσεις της "κυρίας", της ντίβας, της ψυχικά ασταθούς, της εύθραυστης σιδηράς κυρίας της τέχνης. Αντιπαθής, χειριστική, ματαιόδοξη, αλλά σε στιγμές που αποκαλύπτει τον πληγωμένο παιδικό ψυχισμό της, θέλουμε να την αγκαλιάσουμε . Η Ευσταθία Τσαπαρέλη κρατάει την παράσταση σε υψηλό επίπεδο έχοντας άριστη επικοινωνία με τους συμπρωταγωνιστές της .
Ο Κυριάκος (Κυριάκος Σαλής) είναι το αρσενικό της υπόθεσης. Εδώ δεν έχουμε υπηρέτη, αλλά τον ηλεκτρολόγο του θιάσου. Χαρακτήρας ο οποίος εξελίσσεται όσο προχωράει η παράσταση προσθέτοντας διαστάσεις σε έναν ρόλο που εκ πρώτης όψεως φαίνεται αρκετά απλός.
Δήμητρα Βήττα και Μαρία Καρτσαφλέκη συμπληρώνουν τέλεια το παζλ της μικρής κοινωνίας των συντελεστών αυτού του έργου αποδίδοντας τις σχέσεις λυκοφιλίας, τη συναισθηματική επένδυση και ματαίωση, την ανοχή και την ανάγκη, με ερμηνείες απόλυτα φυσικές, τόσο που τα κορίτσια αυτά έχουν κάτι το γνώριμο για τον θεατή.
Η ιδέα και η σκηνοθεσία του Τάσου Ιορδανίδη είναι άξια συγχαρητηρίων. Ναι μεν "πείραξε" τον Στρίντμπεργκ, αλλά όχι αβασάνιστα. Προσπαθώντας να διατηρήσει τις βασικές γραμμές του σεναρίου όσο γίνεται εγγύτερα στο πρωτότυπο έργο, έδωσε βάθος και παρελθόν στους ήρωές του φέρνοντας παράλληλα τα ήθη στο σήμερα. Είναι δουλεία που πάει τη θεατρική τέχνη ένα βήμα παραπέρα, σεβόμενη το πρώτο έργο, τον πρώτο δημιουργό, αποδίδοντάς του τον φόρο τιμής που του πρέπει.